BDNF is de afkorting van Brain Derived Neurotrofic Factor. Deze stof speelt een cruciale rol bij de herstelprocessen in de hersenen, met name in de hippocampus. Je zou de werking van deze stof op de hersenen kunnen vergelijken met wat pokon doet voor bloemen en planten.  Maar wat doet een artikel over BDNF op deze website die gaat over de aanpak van stress en burn-outklachten?

Vergeetachtig en slecht kunnen concentreren door stress
Laat ik je daarvoor eerst even meenemen naar twee bekende symptomen van chronische stress, te weten problemen met concentreren en met het korte termijngeheugen. Beide klachten zijn het gevolg van veranderingen in je hersenen die plaatsvinden wanneer je langdurig onder stressvolle situaties hebt verkeerd en te weinig tussendoor hebt weten te ontspannen. Deze veranderingen in de hersenen zijn zelfs onder de scan zichtbaar te maken, en dan met name in de hippocampus. Dit gedeelte van je hersenen is onder andere verantwoordelijk voor informatieverwerking.  Bij langdurige stress schrompelt deze hippocampus ineen onder invloed van het stresshormoon cortisol. Cortisol is namelijk een neurotoxische stof, oftewel schadelijk voor de hersenen: de uiteinden van zenuwcellen trekken zich terug en zenuwcellen van de hippocampus sterven ook gewoon af wanneer ze langdurig met hoge cortisolspiegels in het bloed geconfronteerd worden. Zie hierover ook het boeiende animatiefilmpje:

Het ineen schrompelen van de hippocampus heeft niet alleen invloed op je korte termijngeheugen en je concentratievermogen. De hippocampus heeft normaliter ook een remmende werking op de zogenaamde hormonale stressas (HPA-as). Wanneer de hippocapmus minder functioneert, werkt de rem op je stress dus ook nog eens minder. Hierdoor ontstaat een gevaarlijke neerwaartse spiraal: minder rem op de stress-as geeft meer stress, veroorzaakt meer cortisol en geeft daarmee nog meer schade aan de hippocampus, waardoor er nog minder rem is op de stress-as etc. etc.

Slecht kunnen concentreren? Goed nieuws:
Het goede nieuws is dat onze hersenen, en met name de hippocampus, plastisch zijn en in staat zijn de geleden schade weer te herstellen. Uiteraard moet je eerst zorgen dat je minder cortisol aanmaakt anders is het dweilen met de kraan open. Vervolgens moet je zorgen voor de juiste ‘voedingsstoffen’ voor het herstel. BDNF is een van die essentiële stoffen die het herstel van je zenuwcellen kunnen bevorderen. Maar hoe kom je aan die BDNF?

Bewegen helpt je hippocampus te herstellen
Bewegen bij de juiste intensiteit blijkt de aanmaak van extra BDNF tot gevolg te hebben. Dus gaan én blijven bewegen in het kader van herstel van je hersenfuncties is essentieel.  Maar hoe lang moet je dan bewegen, welke sport kun je dan het beste doen, hoe vaak per week en vooral hoe intensief? Goede vragen waar onze coaches je bij kunnen helpen. Hieronder alvast enkele belangrijke weetjes

  • Bewegen waarbij je hartslag nauwelijks stijgt (zoals wandelen en fietsen) helpt helaas niet om de extra productie van BDNF en andere groeistoffen voor je hersenen in gang te zetten.
  • Verder blijkt uit onderzoek dat hardlopen meer BDNF-productie tot gevolg heeft dan krachttraining of High Intensity Interval Training.
  • Te vaak en te intensief sporten werkt juist averechts. Intensief sporten veroorzaakt namelijk een toename van de stresshormonen adrenaline en cortisol, en die toename wil je juist voorkomen. Die stresshormonen heb je al genoeg aangesproken en je wilt je bijnieren niet onnodig (over)belasten. Het is dus raadzaam om ‘matig intensieve inspanning’ op te zoeken, dus zeker niet stevig sporten. Misschien voel je je vlak na een stevige training wel heel lekker, maar vergis je niet wat je daarmee van je lichaam vraagt. Datzelfde lichaam is juist bezig de accu weer op te laden. En dan wil je niet gelijktijdig diezelfde accu ook weer leegtrekken. Het lekkere gevoel na een zeer intensieve training komt namelijk onder andere door de hoge adrenalinespiegels in je bloed als gevolg van deze intensieve inspanning.
  • Wil je matig, intensief gaan sporten? Ga dan sjoggen. Zie de video’s voor een instructiefilmpje

Beter slapen door te sporten
Slechter slapen is een andere veelvoorkomende stressklacht. Nu blijkt sporten niet alleen goed voor de extra aanmaak van BDNF, maar helpt het ook nog eens om je slaapprobleem aan te pakken. En een goede nachtrust is echt van essentieel belang voor je herstel. Dus nu heb je nog een reden om met regelmaat te gaan bewegen. Ook hierbij zijn een aantal aandachtspunten van belang: niet te vroeg op de dag en niet te laat op de dag als je het sporten wilt gebruiken om je slaap te helpen verbeteren. En ook weer niet te intensief.

Luisteren naar je lichaam
Goed kunnen doseren, je eigen lichamelijke grenzen voelen en daar naar handelen en luisteren naar je eigen lichaam zijn dus essentiële vaardigheden wanneer je gaat sporten. Maar het zijn juist die vaardigheden waaraan het ontbreekt bij mensen die een burn-out ontwikkelen of reeds hebben. Ik help je graag deze vaardigheden te ontwikkelen en te voorkomen dat je (weer) te hard van stapel loopt en teveel van jezelf vraagt.

Gebruikte bronnen:

Menu